Bekkenbodem

Spieren

De bekkenbodemspieren vormen de onderafsluiting van het bekken. De bekkenbodem is een functioneel geheel van spierweefsel en steunweefsel. De functie is het ondersteunen van de buikorganen (o.a. baarmoeder blaas en darm), maar ook het afsluiten en openen van de plasbuis en de anus.

Het niet goed functioneren van de bekkenbodem kan leiden tot klachten. Het kan zijn dat de spier verzwakt is of juist te gespannen. Het is van belang dat de bekkenbodem op het juiste moment het juiste doet. Spant de spier te traag of te krampachtig aan, dan ontstaan er problemen met het ophouden of juist laten passeren van urine en/of ontlasting.

De bevalling

Tijdens de bevalling wordt de bekkenbodem flink gerekt om het kindje door te laten. Niet alleen het spier en bindweefsel worden gerekt, maar ook de zenuwstructuren. Je merkt dit aan een zwaar en snel vermoeid gevoel rondom vagina en/of anus. Herstel van de bekkenbodemspier maar vooral van het zenuw-weefsel vergt tijd en rust. De schade die de bekkenbodem oploopt tijdens de bevalling is afhankelijk van een aantal factoren: de duur van het persen, de grootte en de ligging van het kindje en of er wel of niet sprake was van een kunstverlossing.

Na de bevalling

De eerste dagen na de bevalling hebben zowel het bekken als de bekkenbodem rust nodig om te herstellen. Probeer veel te liggen, afgewisseld met kleine stukjes lopen in huis en een poosje zitten. Vooral lang stilstaan is onverstandig. Het is belangrijk om de bekkenbodem niet te overbelasten door te snel en te fanatiek je bekkenbodem te oefenen. Daar is nog alle tijd voor. Pas daarnaast je lichamelijke belasting aan, zodat je je bekkenbodem de kans geeft om te herstellen. De eerste weken na de bevalling is het niet verstandig zware activiteiten te verrichten. Je kunt beter geen dingen doen waarbij je kracht moet zetten. De bekkenbodem is nog niet voldoende hersteld om de stijging van de buikdruk bij dit soort activiteiten op te vangen.

Oefeningen

Elke pas bevallen vrouw doet er goed aan aandacht aan haar bekkenbodemspieren te besteden. Het advies is om tijdens de kraamperiode een soort ‘mini-oefeningen’ te doen. Het gaat er dan alleen maar om dat je weer gevoel te krijgen in het bekkenbodemgebied, de kracht komt later. Maak een rustige intrekbeweging van de vagina en anus en concentreer je op het gevoel van loslaten.

Als je na de kraamperiode je bekkenbodem gevoel weer teruggekeerd is en de zwelling verminderd is, dan mag je de oefeningen intensiveren. Je probeert dan wat krachtiger (maar niet maximaal) de bekkenbodem in te trekken terwijl je rustig doorademt. Dit probeer je 3-8 tellen vast te houden. Ook hierbij let je goed op het gevoel van loslaten. Je kunt in feite oefenen in elke lichaamshouding; liggend, zittend, handen knieënstand of staand. Probeer bewust elke dag 2 tot 5 keer per dag de oefeningen te doen met 5 tot 15 herhalingen.

Je zult merken dat na enkele weken het ophouden van urine en ontlasting weer goed gaat. Als dit niet het geval is, kun je advies aan de bekkenfysiotherapeut vragen. De bekkenfysiotherapeut controleert de conditie van je bekkenbodemspier en leert je (opnieuw) je bekkenbodem op de juiste manier te gebruiken en geeft je oefeningen op maat. Je zou dit kunnen bespreken met de verloskundige tijdens een eventuele nacontrole. Een goed herstel en gebruik van je bekkenbodem helpt klachten te voorkomen in de toekomst.

Klachten

Veel voorkomende bekkenbodemklachten:

Ongewild verlies van urine tijdens inspanning.
Snel optredende aandrang om te plassen die moeilijk te onderdrukken is, al of niet met verlies van urine.
Moeite met het ophouden van windjes en/of ontlasting.
Het moeizaam kwijt kunnen van ontlasting (obstipatie).
Verzakking van blaas, baarmoeder of endeldarm.
Pijn en/of een zwaar gevoel in de onderbuik, vagina en/of anus
Pijn bij vrijen

Wanneer meer risico?

Vrouwen die een “zware bevalling” hebben gehad, hebben meer kans op het krijgen van (lichte) bekkenbodemklachten. Vaak is het dan verstandig om een afspraak te maken op het spreekuur van een bekkenbodem fysiotherapeuten. Je krijgt dan voorlichting en adviezen om je bekkenbodem goed te laten herstellen en eventuele toekomstige klachten te voorkomen.

Wat verstaan we onder een “zware bevalling”?